De geur in een vliegtuig: een veelvoorkomende vraag
Als je regelmatig met het vliegtuig reist, heb je het vast wel gemerkt: een ietwat vreemde geur zodra je aan boord stapt. Het is moeilijk te omschrijven, maar het is er altijd, ongeacht de luchtvaartmaatschappij of de bestemming. Waar komt die geur vandaan en waarom is het zo kenmerkend voor vliegtuigen?
De lucht in een vliegtuigcabine
Een van de belangrijkste redenen voor de aparte geur in een vliegtuig heeft te maken met de luchtcirculatie. De lucht die je aan boord inademt, wordt grotendeels van buiten het vliegtuig gehaald op grote hoogte. Deze wordt onder druk en temperatuur in de cabine gebracht en gemengd met recirculatielucht. Vervolgens wordt deze lucht door HEPA-filters gevoerd die bacteriën en virussen verwijderen, maar niet specifiek geuren. Hierdoor ontstaat een droge, wat steriele geur die voor reizigers herkenbaar is.
Droge lucht en geurbeleving
De luchtvochtigheid in een vliegtuig is veel lager dan op zeeniveau, soms zelfs maar 10 tot 20 procent. Dit heeft invloed op onze geurbeleving. Door de droge lucht werken onze geur- en smaakreceptoren anders, waardoor geuren intenser of juist vlakker kunnen overkomen. De combinatie van gefilterde lucht, lage luchtvochtigheid en temperatuurcontrole creëert een unieke geur die we associëren met vliegen.
Mengeling van verschillende factoren
De kenmerkende vliegtuiggeur bestaat uit een menging van factoren. Denk aan de geur van nieuw tapijt, plastic stoelen, reinigingsmiddelen, voedsel dat verwarmd wordt voor de maaltijdenservice, en soms ook de lichaamsgeuren van passagiers. Vooral tijdens lange vluchten, wanneer de cabine urenlang afgesloten blijft, kan de geur sterker of opvallender worden.
Inwerking van ventilatiesystemen
De ventilatiesystemen van vliegtuigen zijn ontworpen om efficiënt te werken, maar ze zijn niet perfect in het filteren van alle geuren. In plaats van geuren volledig te verwijderen, worden ze meestal verdund. Hierdoor blijven bepaalde geurmoleculen in de cabine aanwezig, wat bijdraagt aan het herkenbare 'vliegtuigluchtje'.
Psychologische associatie
Tot slot speelt ook onze eigen geest een rol. Doordat we geur sterk associëren met ervaringen, leren we de specifieke geur van een vliegtuig uiteindelijk herkennen als 'lucht van een reis' of 'de geur van vakantie'. Daardoor valt hij extra op bij het instappen.
Kortom
De aparte geur in een vliegtuig is het resultaat van een combinatie van technische, fysiologische en psychologische factoren. Het is dus geen toeval dat vliegtuigen wereldwijd ongeveer hetzelfde ruiken. Het is een mengsel van gerecirculeerde lucht, lage vochtigheid, materialen aan boord en de menselijke beleving. Een geur die ongemerkt bijdraagt aan het startpunt van iedere reis.
